Приведены результаты исследования по изучению состава и реологических свойств растворов после отделения глазерита, а также влияние технологических параметров на процесс упарки маточных растворов при получении сульфата калия конверсией флотационного хлорида калия мирабилитом Тумрюкского месторождения. Наиболее интенсивно процесс упарки маточного раствора, после отделения глазерита протекает при температуре 100°С. При этом через 60 минут объем раствора уменьшается более, чем на 50%, в то время, как при 80 и 60°С эти показатели равны 20 и 5%, соответственно. С увеличением объема упаренной жидкости с 5% до 40% количество выпавшего в осадок хлорида натрия повышается с 3,1% до 22,9% от массы исходного маточного раствора, содержащего (масс. %): K2O-6,86; Na2O-11,67; SO4-2-3,46, CI–-16,02; H2O-66,26 при 20°С. Плотность маточных растворов с увеличением объема упаренного раствора повышается с 1,250 г/см3 до 1,358 г/см3 при температуре 20°С и с 1,210 г/см3 до 1,330 г/см3 при 80°С, вязкость с 2,126 мПа·с снижается до 2,007 мПа·с при испарении 40% влаги и до 0,914 мПа·с при повышении температуры с 20°С до 80°С.
Щитовидная железа потомства, полученная от матерей с хроническим отравлением пестицидами, исследована на 1-90 сутки после рождения с помощью электронно-микроскопических методов. Выявлено, что интоксикация организма матери значительно замедляет темпы постнатального формирования секреторных фолликулов. Обнаружены ультраструктурные изменения в виде дезорганизации зернистой эндоплазматической сети и деструкции других цитоплазматических органелл тироцитов. Эти изменения представляют собой морфологический субстрат дисфункции щитовидной железы, возникающей в постнатальном онтогенезе органа в условиях хронической интоксикации.
Jadidlarning ta’limning ona tilida bo‘lishi (hech bo‘lmasa boshlanishi) to‘g‘risidagi fikrlari yakdilona bo‘lsa-da, ona tilining, millat tilining qandayligi masalasida ular dunyoqarashida katta tafovutlar bo‘lgan. O‘z davrida jadidlar ta’lim ona tilida bo‘lishini talab etgan bo‘lsalar-da, ta’lim tizimidan fors va arab tillarini chetlashtirish taklifini kun tartibiga qo‘ymadilar.
Xalqimizning asriy an’analarini hisobga o lsak, bu “Ona va bola sog‘lom bo'lsa, oila baxtli, oila baxtli bo'lsa, jamiyat mustahkam bo'ladi” degan hayotbaxsh qadriyat va olijanob g‘oya jamiyatda chuqurroq anglab yetilishiga va qaror topishiga yo'naltirilgan keng ko'lamli chora-tadbirlar majmiasini amalga oshirishga olib keladi. Bu tadbirlar esa oilani, onalik va bolalikni muhofaza qilish tizimini yanada takomillashtirish, jamiyatda onalarga alohida hurmat-e’tibor muhitini shakllantirish, sog‘lom va barkamol avlodni tarbiyalashda uning mustahkam, sog‘lom va ahil bo'lishida mahalliy davlat hokimiyati organlari va jamoat tashkilotlarining hamkorligini kuchaytirishni maqsad qilib qo'yadi. Shuningdek, “Sog‘lom ona va bola yili” Davlat dasturiga muvofiq, oilani, onalik va bolalikni muhofaza qilish, ayollar manfaatlarini himoya qilish, sog‘lom bolani tarbiyalashda onalar rolini oshirish, tibbiyot muassasalarining, jumladan perinatal va skrining markazlarning moddiy-texnika bazasini va kadrlar salohiyatini yanada mustahkamlash kabi dolzarb masalalar hal etilishini ko'zda tutilgan. Ta’lim jarayonida, ayniqsa o'zbek tili darslarida mazkur dasturga ham mutaxassislik, ham tarbiyaviy tomondan yondoshib, uning amaliy imkoniyatlarini o'rganishga oid ilgor pedagogik texnologialarga asoslangan usullarni qo'llash zamonamiz talabidir.
Jadidlarning ta’limning ona tilida bo‘lishi (hech bo‘lmasa boshlanishi) to‘g‘risidagi fikrlari yakdilona bo‘lsa-da, ona tilining, millat tilining qandayligi masalasida ular dunyoqarashida katta tafovutlar bo‘lgan. O‘z davrida jadidlar ta’lim ona tilida bo‘lishini talab etgan bo‘lsalar-da, ta’lim tizimidan fors va arab tillarini chetlashtirish taklifini kun tartibiga qo‘ymadilar.